Hình tượng tứ linh xuất hiện nhiều trong các ngành thủ công mỹ nghệ. Đặc biệt là các sản phẩm đồ gỗ nội thất như bàn ghế, tranh gỗ, phòng thờ… Chúng ta thấy chi tiết tứ linh được sử dụng khá nhiều. Liệu bạn đã bao giờ tự hỏi tứ linh là gì chưa? Cũng như tại sao hình tượng tứ linh lại xuất hiện nhiều ở các sản phẩm đồ gỗ đến vậy. Tất cả sẽ được giải thích trong bài viết dưới đây, hãy dành chút thời gian đọc nhé.

Hình tượng tứ linh là gì

Tứ Linh còn có một tên gọi khác là Tứ Thụy, đây là bốn loài linh thú lớn trong thần thoại Trung Hoa và một số nước Đông Á. Bốn loại linh vật này tượng trưng cho sự cát tường và điềm tốt lành. Tên gọi của 4 loại tứ linh đó là: Long (rồng), Lân (kỳ lân), Quy (rùa) và Phượng (phượng hoàng). Trong bốn loài thú thì kỳ lân, rồng và phượng, đều là những loài vật trong thần thoại và không có thực.

Tứ Linh hiểu theo Kinh Lễ có nghĩa là “Lân Phượng Quy Long”. Tứ Linh bạn cũng nên phân biệt khác với “Thiên Chi Tứ Linh”, hay Tứ Tượng. Trong đó Tứ Tượng bao gồm Thanh Long, Bạch Hổ, Chu Tước, Huyền Vũ. Chúng là đại diện của bốn phương Đông, Tây, Nam, Bắc, đây là khái niệm phân biệt với Tứ Linh bạn nhé.

Quạt gỗ tứ linh

Ý nghĩa của hình tượng tứ linh

1. Ý nghĩa Long (Rồng) đại diện cho quyền lực

Hình tượng Long có nghĩa là Rồng là linh vật đứng đầu và có quyền năng tối cao nhất trong bộ tứ. Họa tiết rồng thường được thêu lên long bào của nhà vua trước đây, Chúng thể hiện sự quyền lực tối cao, uy nghiêm.

Đây cũng là vị thần “hô mưa gọi gió” mà người nông dân rất tôn trọng. Rồng mang đến mưa gió tốt lành, mang đến một mùa màng bội thu, mưa thuận gió hòa. Còn trong phong thủy, nơi nào có nguồn linh khí thịnh vượng điều đó có nghĩa là vùng long mạch vượng khí. Nếu bạn xây nhà cửa, khai hoang, lập mồ mả ở đây sẽ được nhiều may mắn, con cháu hưởng nhiều phúc đức.

Mặc dù hình tượng này thường xuất hiện trong truyền thuyết, không có thật. Nhưng trong nội thất và điêu khắc mỹ nghệ thì Rồng được miêu tả rất chân thực cũng như chi tiết. Bạn có thể thấy hình ảnh Rồng được chạm khắc trên chương ghế, tay ghế hay mặt bàn của những bộ bàn ghế gỗ cao cấp. Hoặc trên quây sập gỗ, sập thờ hay tranh gỗ đục kênh bong tinh xảo.

Bộ bàn ghế kế hợp chi tiết con Nghê và Rồng

2. Ý nghĩa tứ linh Lân (Kỳ Lân) đại diện cho nhân từ

Hình tượng Lân (hay kỳ lân) là linh vật xếp thứ 2 trong bộ Tứ Linh. Lân là linh vật của điềm lành, của sự nhân từ. Khi di chuyển Lân thường tránh giẫm lên các loại cỏ mềm hay côn trùng dưới chân. Loài Lân cũng không bao giờ ăn thịt hay làm hại bất cứ con vật nào.

Theo tín ngưỡng Việt thì Kỳ Lân thường xuất hiện mỗi khi có vua chúa, thánh nhân xuất thế. Có ý nghĩa là báo trước điềm lành hay một giai đoạn thái bình thịnh vượng. Còn trong phong thủy Kỳ Lân còn là vật chuyên bảo vệ và canh giữ cho ngôi nhà. Một đặc điểm dễ thấy là miệng kỳ lân luôn được há to để trấn áp mọi hung khí vào nhà.

Trên các đồ nội thất thì Kỳ Lân thường xuất hiện ở: Tay vịn ghế, mặt bàn, đỉnh ghế, chân sập, hoành phi câu đối. Hoặc thấy trong các bức tượng Văn Thù bồ tát hay các Hộ Pháp. Nhiều khi Kỳ Lân được tạc ngồi trên cột cổng chùa hay trên mái nhà.

3. Ý nghĩa Quy (Rùa) đại diện cho phát triển và bền bỉ

Linh vật thứ ba trong hình tượng Tứ Linh đó là Quy (Rùa). Khác với các linh vật còn lại thì Quy là loài vật có thật duy nhất trong Tứ Linh. Rùa nổi bật với bụng phẳng tượng trưng cho đất, trên lưng là mai khum tượng trưng cho trời. Điều đó còn có ý nghĩa là âmm dương hội tụ, đại diện cho trường tồn – bền bỉ. Rùa có khả năng sinh tồn mãnh liệt ngay cả khi không ăn uống. Lẽ đó Rùa được gắn với biểu tượng thoát tục và thanh cao.

Trong nghệ thuật điêu khắc đồ gỗ thì hình tượng rùa có thể được được khắc họa với những con vật khác. Ví dụ như rùa đầu rồng (Long Quy); rùa và rắn (Quy Xà hợp thế)… Ngoài ra chúng ta cũng có thể gặp hình ảnh rùa trong các đồ nội thất tại các vị trí: mặt bàn, đôn kê, chân cột đình…

4. Ý nghĩa Phụng (Phượng Hoàng) đại diện cho bất tử

Cuối cùng của một bộ Tứ Linh đó chính là linh vật Phượng Hoàng hay Phụng Hoàng. Là loài chim đẹp nhất trong các loài chim, mang vẻ cao quý và huyền bí. Phượng Hoàng bất tử, chúng tái sinh trong chính lửa của nó. Cho nên Phượng Hoàng là biểu tượng cho sự bất từ với thời gian.

Ngoài ra Phượng Hoàng thường mang yếu tố âm, là biểu trưng cho những người phụ nữ quyền quý như Hoàng Hậu. Đây cũng là là linh vật tối cao được sánh ngang với Rồng (yếu tố dương – Vua). Vì thế không khỏi ngạc nhiên khi ta thường thấy hình ảnh Rồng Phượng quấn quýt, âm dương hòa hợp. Biểu tường này còn đại diện cho hạnh phúc lứa đôi.

Đặc điểm của hình tượngPhượng hoàng được khắc họa có mỏ diều hâu, móng chim ưng, đôi công, tóc chim trĩ, vảy cá chép. Mỗi bộ phận đều có ý nghĩa: Mắt là mặt trời, đầu đội công lý, lưng cõng bầu trời, cánh là gió, chân là đất, đuôi là tinh tú. Trong nội thất gỗ  hình ảnh Phụng trên chương ghế, mặt bàn, hoành phi hay ở những vị trí đẹp nhất trên sản phẩm.

Lời kết

Mặc dù là các linh vật thường xuất hiện nhiều trong truyền thuyết. Tuy nhiên ý nghĩa của chúng đều đại diện cho sự tốt lành mà con người nhắm tới. Đó là lý do mà hình tượng Tứ Linh được sử dụng nhiều. Đặc biệt là trong các sản phẩm đồgỗ nội thất, đồ gỗ mỹ nghệ mà chúng ta thường thấy. Đến đây, chúng tôi nghĩ bài viết đã phần nào giải thích cho quý bạn đọc Tứ Linh là gì. Là đơn vị thi công nội thất với nhiều năm kinh nghiệm, chúng tôi luôn tìm tòi sáng tạo ra những sản phẩm nội thất chất lượng. Bên cạnh đồ mỹ nghệ chúng tôi còn sản xuất thi công sàn gỗ chiu liu, cầu thang gỗ óc chó hay vách gỗ gõ đỏ với giá thành tốt nhất. Hẹn gặp lại quý bạn đọc trong những bài viết sắp tới!