Đối với người Việt khi nhắc đến kiến trúc tâm linh thì không thể nhắc đến nhà thờ họ. Đây là nơi thể hiện cho truyền thống “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. Dưới đây là 1 số kiến thức về nhà thờ họ được tổng hợp lại, cũng như mời bạn chiêm ngưỡng các mẫu đẹp thường được sử dụng.
Tìm hiểu nhanh về nhà thờ họ
1. Định nghĩa
Nhà thờ họ hay còn gọi là nhà từ đường là ngôi nhà dành riêng cho việc thờ cúng tổ tiên của một dòng họ hay từng chi họ tính theo phụ hệ (dòng của cha). Với các chi họ lớn thì sau khi phân chi, lúc này nhà thờ của trưởng nam sẽ là nơi thờ phụng ô thủy tổ. Cũng là nơi giữ gia phả gốc và nhà thờ này sẽ được gọi là nhà thờ đại tôn. Đối với các nhánh họ khác sẽ có nơi thờ cúng riêng. Được tính từ đời ông tổ chi trường được gọi là nhà thờ chi họ hay cửa họ.
2. Ý nghĩa của nhà thờ họ
Là nơi lưu giữ di vật của tổ tiên
Nhà thờ họ là nơi để lưu giữ gia phả, văn tự cổ cùng các sắc phong, tượng thờ, bài vị cùng những điển tích về dòng họ. Được xem là một “bảo tàng” thu nhỏ của dòng họ, chứa đựng nhiều thông tin quy giá. Nội thất bên trong được sắp đặt trang nghiêm, có thứ tự rõ ràng, thể hiện các thông tin về gia đình, dòng họ. Mục đích là để con cháu cũng như người ngoài tộc có thể hiểu về lịch sử của dòng họ.
Là nơi thờ cúng tổ tiên
Nhà thờ họ – nhà từ đường cũng là nơi giúp mọi người nhớ tới các truyền thống tốt đẹp của ông bà, tổ tiên – những người đã khuất. Vào ngày giỗ hàng năm con cháu lại tụ họp đông đủ tại nhà thờ họ để thắp hương, tưởng nhớ ông bà, tổ tiên. Nhà từ đường có ý nghĩa tinh thần rất lớn, thể hiện lòng biết ơn của con cháu với các bậc sinh thành. Cũng là nơi các thành viên trong dòng họ gặp gỡ, quây quần bên nhau.
Giữ gìn và phát huy giá trị truyền thống đạo lý tốt đẹp
Xây nhà thờ họ cũng là cách tạo dấu ấn tốt đẹp về nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc người Việt. Đây còn là nơi răn dạy con cháu “ sống tốt đời, đẹp đạo” “ uống nước nhớ nguồn”. Đồng thời nhắc nhở con cháu giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp của tổ tiên để lại.
Đặc trưng kiến trúc của nhà thờ họ Việt Nam
1. Cổng nhà thờ họ (nhà từ đường)
Hầu hết các ngôi nhà thờ họ hay nhà từ đường đều có cổng giống như cổng chùa với tên gọi khác là cổng tam quan. Cổng nhà thờ họ có thiết kế mái đổ xuống rồi uốn cong lên giống như lưỡi đao rất uy nghiêm. Hình ảnh rồng cưỡi mây được cách điệu ở góc mái của nhà thờ họ mang tới vẻ đẹp độc đáo cho công trình từ đường.
2. Cửa bức bàn
Cửa thường sử dụng trong nhà thờ họ gọi là cửa bức bàn với thiết kế 2 cánh mở ra mở vào được. Việc thiết kế cửa mở dạng hai cánh để đảm bảo vấn đề phong thủy là có hậu vận, có trước có sau – nếp sống của người Việt. Chất liệu cửa nhà thờ họ là cửa gỗ tự nhiên được chạm khắc hoa văn rồng phượng hoặc hoa sen mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc.
3. Sân nhà thờ họ (nhà từ đường)
Thiết kế nhà thờ họ đẹp thì bắt buộc phải có khoảng sân phía trước cửa. Theo phong thủy, việc thiết kế sân thể hiện vấn đề tâm linh, thế hệ trước làm gương cho thế hệ sau, đời đời nối tiếp. Diện tích sân trước phải thiết kế sao cho bằng 1/3 diện tích nhà thờ họ, kích thước vuông vắn, lát gạch đỏ, tạo không gian cổ kính.
Thiết kế nội thất nhà thờ họ
1. Sảnh chính nhà từ đường
Phần sản chính của nhà từ đường cần phải thiết kế nở hậu, thông thoáng. Tuân theo nguyên tắc phong thủy giúp con cháu làm ăn thuận lợi, hạnh thông. Phần ở giữa ngôi nhà thường là phần ngai vàng đặt bài vị tổ tiên. Sảnh chính được coi là nơi linh hồn tổ tiên ngự trị. Tất cả các vật dụng trong sảnh chính đều được chạm khắc hoa văn tinh tế hay trang trí đẹp mắt.
2. Phòng khách nhà từ đường
Đây là nơi đón tiếp khách tới thăm với đầy đủ tiện nghi giống như một ngôi nhà bình thường của gia chủ. Thông thường sẽ có bộ bàn ghế sofa đặt ở chính giữa; sàn nhà được lát nền đá hoa màu đỏ đơn sắc; trần nhà làm bằng thạch cao….
3. Phòng ngủ cho con cháu ở xa về thăm
Gia chủ có thể thiết kế phòng ngủ, khu vực nghỉ ngơi ở chính không gian từ đường cho con cháu ở xa về thăm vào dịp có ngày thờ cúng. Phòng ngủ được thiết kế ngay sau phòng khách, ngăn cách bằng các tấm gỗ che kín đáo.
Nhà thờ họ thường làm bằng vật liệu gì
1. Nhà thờ họ bằng gỗ
Nhà thờ họ bằng gỗ được làm 100% từ gỗ tự nhiên như gỗ lim hay gỗ sến hoặc gỗ gõ đỏ… Nhằm mang tới nét đẹp truyền thống, hướng về cội nguồn. Nhà thờ họ bằng gỗ luôn tạo nên một không gian thông thoáng, gần gũi với thiên nhiên. Cũng như cảm giác thư thái và dễ chịu mỗi khi con cháu tụ họp.
2. Nhà thờ họ bê tông giả gỗ
Nếu như nhà từ đường bằng gỗ có chi phí đầu tư cao thì nhà từ đường bê tông giả gỗ thường có mức chi phí xây dựng hợp lý hơn. Toàn bộ công trình được hoàn thành bằng bê tông cốt thép. Sau đó được sơn giả gỗ nhìn thoáng qua không khác gì từ đường bằng gỗ thật. Ưu điểm của nhà từ đường này đó chính là độ bền cao, dễ dàng thi công và tiết kiệm chi phí.
3. Nhà thờ họ bằng đá
Có mức chi phí đắt đỏ không kém gỗ tự nhiên nhưng nhà từ đường bằng đá vẫn được nhiều gia đình lựa chọn. Được làm từ các loại đá tự nhiên nên có độ bền cao, vĩnh cửu theo thời gian. Ngoài ra một số gia chủ thường chọn cách kết hợp giữa gỗ và đá để làm tăng tính thẩm mỹ cũng như hài hòa cân đối tổng thể kiến trúc.
Một số mẫu nhà thờ họ đẹp
1. Nhà thờ họ 3 gian
Nhà thờ họ được thiết kế theo kiểu 3 gian có cấu tạo gian giữa sẽ có diện tích lớn nhất đồng thời hai gian hai bên có diện tích nhỏ hơn và bằng nhau. Mẫu nhà thờ họ ba gian thường phù hợp cho dòng họ không quá lớn. Loại nhà từ đường 3 gian này thường được xây trên khu đất vừa phải trong sân nhà. Bậc ngũ cấp đứng vào chữ sinh trong “sinh – lão – bệnh – tử” với mong muốn cuộc sống của con cháu trong gia tộc luôn sinh sôi nảy nở, đơm hoa kết trái.
2. Nhà thờ họ 5 gian
Nhà thờ họ 5 gian là mẫu nhà thờ họ đẹp được lựa chọn khá nhiều. Nhà thờ họ 5 gian nổi bật với thiết kế kiểu mái cổ kính có hành lang rộng. Bậc thang lên nhà thờ thường thiết kế rồng uốn lượn. Phía chính giữa sân đặt lư hương lớn kết hợp cùng hai con hạc. Nhà thờ họ 5 gian với 5 cánh cửa rộng mở chào đón con cháu đến cúng bái tổ tiên.
3. Nhà thờ họ 2 tầng loại 2 mái – 4 mái – 8 mái
Với sự phát triển của xã hội và phong cách thiết kế xây dựng hiện nay thì những mẫu nhà thờ họ đẹp 2 tầng ngày càng được ưa chuộng nhiều hơn. Công trình này đáp ứng nhu cầu vừa có nơi thờ cúng dịp lễ tết, giỗ chạp vừa có nơi sinh hoạt chung cho dòng họ.
Trên đây là những hình ảnh và chia sẻ về nhà thờ họ đẹp hay còn gọi là nhà từ đường. Điểm nhanh những thiết kế nổi bật của nhà thờ họ tại Việt Nam chúng ta. Với các thông tin mà chúng tôi tổng hợp trên đây về nhà thờ họ, hy vọng sẽ giúp ích quý khách hàng.
